การจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร(Orthognathic Surgery)

Orthodontics with Orthognathic Surgery
หรือ การจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกรเป็นการจัดฟันเพื่อแก้ปัญหาการเรียงตัวของฟันร่วมกับการผ่าตัดเพื่อปรับตำแหน่งของขากรรไกร สำหรับผู้ป่วยที่ประสบปัญหาเรื่องของการสบฟัน คางยื่น หน้าเบี้ยว คางเบี้ยว ฟันล่างยื่นคร่อมฟันบน เป็นและปัญหาในการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งการออกเสียง การขบกัดและการบดเคี้ยวอาหาร โดยการผ่าตัดขากรรไกรร่วมกับการจัดฟันจะสามารถช่วยปรับปรุงการสบฟัน การบดเคี้ยว อีกทั้งยังสามารถปรับปรุงบุคลิกภาพและการพูดเพื่อนำไปสู่คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เนื่องจากคนไข้มีความมั่นใจในเรื่อง ของรูปลักษณ์ใบหน้าที่ดีขึ้น
การจัดฟันที่คลินิกเฉพาะทางด้านทันตกรรมจัดฟันสตูดิโอเดนทัล ขอนแก่น
จะทำโดยทันตแพทย์เฉพาะทางด้านการจัดฟัน ส่วนการผ่าตัดขากรรไกรจะทำโดยทันตแพทย์ศัลยกรรมที่เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดขากรรไกรโดยเฉพาะภายใต้การดมยาสลบ โดยทันตแพทย์ทั้งสองสาขาจะพูดคุยและวางแผนการรักษาร่วมกันก่อนเริ่มต้นการรักษา
ซึ่งการผ่าตัดขากรรไกรนั้น อาจจะผ่าขากรรไกรเดียว (1-jaw) หรือ สองขากรรไกร (2-jaw, ทั้งขากรรไกรบนและขากรรไกรล่าง) ขึ้นกับลักษณะความผิดปกติของขากรรไกร คนไข้ที่จะเข้ารับการรักษาโดยการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกรควรมีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป เนื่องจากต้องให้กระดูกขากรรไกรเจริญเติบโตเต็มที่ก่อน ถ้าอายุยังไม่ถึงคุณหมอจัดฟันมักจะให้รอไปจนกว่าอายุจะถึงเกณฑ์ที่กำหนด

ใครที่จำเป็นต้องรับการรักษาด้วยการผ่าตัดขากรรไกร ?
- ผู้ป่วยมีความผิดปกติของการสบฟัน ที่การรักษาโดยวิธีจัดฟันแบบปกติ ไม่สามารถแก้ไขได้
- ผู้ป่วยมีความผิดปกติของความสัมพันธ์ของกระดูกขากรรไกรร่วมการสบฟันที่มีใบหน้าที่ไม่สมส่วน
- รูปหน้าบิดเบี้ยวผิดรูป ซึ่งเกิดขึ้นจากลักษณะของขากรรไกรที่ผิดปกติ
- ขากรรไกรบนยื่นออกมามาก จนไม่สามารถหุบริมฝีปากลงมาได้
- คางยื่นมาก เนื่องจากขากรรไกรล่างยาวกว่าปกติ
- คางหดสั้นมาก เนื่องจากขากรรไกรล่างสั้นกว่าปกติ
- มีปัญหาในการยิ้ม จะเห็นส่วนของเหงือกเยอะกว่าปกติ
- มีปัญหาติดขัดด้านการหายใจและกลืนอาหารลำบาก
ข้อดีของการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร
Headlines
Build complex layouts easilyHeadlines
Build complex layouts easilyHeadlines
Build complex layouts easilyHeadlines
Build complex layouts easilyHeadlines
Build complex layouts easilyHeadlines
Build complex layouts easilyข้อจำกัดของการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร
Headlines
Build complex layouts easilyHeadlines
Build complex layouts easilyHeadlines
Build complex layouts easilyHeadlines
Build complex layouts easilyขั้นตอนของการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร
(Conventional approach)1.การจัดฟันก่อนการผ่าตัด (Presurgical Orthodontics)
เป็นการจัดฟันเพื่อเตรียมฟันให้อยู่ในสภาพที่ดีโดยใช้เครื่องมือจัดฟันเคลื่อนฟันในแต่ละขากรรไกรไปยังตำแหน่งที่สัมพันธ์กับขากรรไกรนั้นๆ ขั้นตอนนี้ใช้เวลาประมาณ 1-2 ปี ความช้าเร็วในการจัดฟันของแต่ละคนจะนานมากน้อยแค่ไหนขึ้นกับความรุนแรงของปัญหา โดยการจัดฟันก่อนการผ่าตัดมักจะทำให้การสบฟันรวมทั้งใบหน้าดูแย่ลง เหมือนว่าความผิดปกติดูรุนแรงขึ้น ซึ่งจะเป็นเพียงชั่วคราว และใบหน้าจะดูดีขึ้นทันทีเมื่อทำการผ่าตัดขากรรไกรในขั้นต่อไป
2.การผ่าตัดขากรรไกร (Orthognathic Surgery)
การผ่าตัดขากรรไกรเป็นการผ่าตัดใหญ่ ต้องมีการดมยาสลบ จึงจะทำในสถานพยาบาล เช่น ในโรงพยาบาลที่มีแพทย์ดมยาและอุปกรณ์ที่พร้อม ก่อนผ่าจะต้องเตรียมคนไข้ให้พร้อมทั้งในเรื่องการเตรียมตัวก่อนผ่า การพิมพ์ปาก เอกซเรย์ รวมถึงทำเฝือกสบฟันสำหรับใช้ในห้องผ่าตัดในการผ่าตัดขากรรไกร แพทย์จะผ่าตัดถอยกรามไปทางด้านหลังหรือเลื่อนกรามมาด้านหน้าในตำแหน่งที่ต้องการก่อนจะใส่เหล็กสกรูยึดขากรรไกรจนกว่ากระดูกบริเวณนั้นจะสมานตัวภายหลังการผ่าตัดต้องนอนพักในโรงพยาบาลประมาณ 1-3 วัน หลังจากนั้นจึงกลับไปพักรักษาตัวต่อที่บ้านอีกประมาณ 1 สัปดาห์ โดยปกติหลังการผ่าตัดขากรรไกร จะเห็นรูปหน้าที่ดีขึ้นทันที เพียงแต่ระยะแรกจะยังมีอาการบวมจึงอาจยังมองเห็นรูปหน้าได้ไม่ชัดเจน อาการบวมมากๆ จะเป็นอยู่ 3 วันหลังผ่าตัด แล้วค่อยๆ ลดลงและหายไปในระยะเวลา 3 – 6 สัปดาห์ ช่วงหลังผ่าตัดควรรับประทานอาหารเหลวเท่านั้น ควรจะขยับปากบ้างเพื่อให้กล้ามเนื้อขากรรไกรได้เคลื่อนไหว รวมทั้งหมั่นบ้วนปากด้วยน้ำยาบ้วนปากตามแพทย์สั่งเพื่อป้องกันการติดเชื้อเนื่องจากแผลผ่าตัดอยู่ภายในช่องปาก
หลังทำการรักษาควรมาพบทันตแพทย์ตามนัดทุกครั้งเพื่อติดตามผลการรักษาการผ่าตัดขากรรไกร
ก็เหมือนการผ่าตัดอื่นๆ ที่อาจมีผลข้างเคียงและผลแทรกซ้อนเกิดขึ้นได้ เช่น การติดเชื้อ กระดูกไม่ต่อกัน แผลหายช้า แต่ทันตแพทย์ที่ทำการผ่าตัดก็จะหาทางป้องกันให้โอกาสเกิดน้อยที่สุด ส่วนปัญหาริมฝีปากชานั้นมักจะเกิดขึ้นกับคนไข้ได้ทุกคน แต่จะค่อยๆ ดีขึ้นตามลำดับได้เอง
3.การจัดฟันหลังการผ่าตัด (Postsurgical Orthodontics)
เป็นการเก็บรายละเอียดเพื่อให้รูปหน้าดูสมส่วนลงตัวมากขึ้นและการสบฟันสมบูรณ์ยิ่งขึ้น โดยมากจะใช้ยางดึงฟันร่วมด้วย ขั้นตอนนี้จะใช้เวลาประมาณ 6 เดือน – 1 ปี
หลังทำการรักษาควรมาพบทันตแพทย์ตามนัดทุกครั้งเพื่อติดตามผลการรักษาการผ่าตัดขากรรไกรก็เหมือนการผ่าตัดอื่นๆ ที่อาจมีผลข้างเคียงและผลแทรกซ้อนเกิดขึ้นได้ เช่น การติดเชื้อ กระดูกไม่ต่อกัน แผลหายช้า แต่ทันตแพทย์ที่ทำการผ่าตัดก็จะหาทางป้องกันให้โอกาสเกิดน้อยที่สุด ส่วนปัญหาริมฝีปากชานั้นมักจะเกิดขึ้นกับคนไข้ได้ทุกคน แต่จะค่อยๆ ดีขึ้นตามลำดับได้เอง
การจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกรแบบผ่าตัดก่อนจัดฟัน
(Surgery-first approach)วิธีนี้เป็นรูปแบบการรักษาที่เริ่มนิยมในปัจจุบัน เนื่องจากวิธีดั้งดิมมีข้อจำกัดในเรื่องระยะเวลาการรักษาที่ค่อนข้างนาน และในบางระยะของการรักษาก่อนผ่าตัดขากรรไกร ผู้ป่วยจะมีการสบฟันและใบหน้าที่ดูผิดปกติรุนแรงขึ้น ซึ่งเป็นลักษณะที่ไม่พึงประสงค์ของผู้ป่วย

ข้อดีของการจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกรแบบผ่าตัดก่อนจัดฟัน
- ลดระยะเวลาการรักษาได้ เนื่องจากไม่มีระยะเวลาจัดฟันก่อนผ่าตัดขากรรไกร
- แก้ไขความผิดปกติของใบหน้าและขากรรไกรได้ตั้งแต่เริ่มแรกของการรักษา รวมถึงไม่มีระยะที่ทำให้ใบหน้าหรือการสบฟันที่ผิดปกติรุนแรงกว่าเดิม
- การจัดฟันสามารถเคลื่อนฟันได้ไวขึ้น ภายหลังจากการผ่าตัด (Regional accerlatory phenomenon)
- หากมีการคืนตัวกลับของกระดูกขากรรไกรจากการผ่าตัด สามารถแก้ไขในระหว่างการรักษาจัดฟัน