ทันตกรรมจัดฟัน (Orthodontics) หรือการดัดฟัน คือ การรักษาความผิดปกติของการสบฟันและการเรียงตัวของฟัน รวมไปถึงความผิดปกติของขากรรไกรที่ส่งผลต่อใบหน้า โดยใช้แรงเคลื่อนฟันไปยังตำแหน่งที่เหมาะสม ผ่านเครื่องมือจัดฟันแบบต่างๆ การจัดฟันสามารถเริ่มได้ตั้งแต่ช่วงอายุที่ฟันน้ำนมหลุดหมด หรือในกรณีที่ต้องการปรับเปลี่ยนโครงสร้างกระดูกขากรรไกร ก็สามารถเริ่มจัดฟันได้ตั้งแต่ฟันน้ำนมยังหลุดไม่หมด
การจัดฟันช่วยให้ฟันไม่ซ้อนและเรียงตัวสวยงาม ใบหน้ามีรูปร่างที่ดีขึ้นโดยเฉพาะบริเวณใบหนาส่วนล่างและริมฝีปาก รวมทั้งส่งเสริมให้เรามีบุคลิกภาพที่ดีขึ้น นอกจากนี้การจัดฟันยังช่วยให้สามารถบดเคี้ยวอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถทำความสะอาดฟันได้ง่ายขึ้น และส่งผลให้การเกิดฟันผุหรือเหงือกอักเสบลดน้อยลงได้
การจัดฟันสามารถทำได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ โดยส่วนใหญ่แล้วการจัดฟันจะเริ่มที่อายุประมาณ 11-13 ปี แต่อย่างไรก็ตามสตูดิโอเดนทัลแนะนำให้ผู้ปกครองพาลูกไปตรวจและรับการรักษาได้ตั้งแต่อายุ 8-10 ปี ในกรณีที่มีความผิดปกติของฟันและกระดูกขากรรไกร
ก่อนการจัดฟันทุกครั้งต้องมีการตรวจสุขภาพช่องปากและฟันหรือการเคลียร์ช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นการขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟันที่ไม่สามารถบูรณะได้ รวมถึงการผ่าฟันคุดที่มีผลต่อการเคลื่อนฟัน ส่วนฟันคุดที่ไม่ได้มีผลต่อการจัดฟันอาจยังไม่จำเป็นต้องผ่าก่อนจัดฟันก็ได้
ในปัจจุบันได้มีการพัฒนาอุปกรณ์จัดฟันออกมามากมายหลายรูปแบบ และหลายยี่ห้อ เราสามารถแบ่งประเภทของอุปกรณ์เป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้ 3 กลุ่ม ได้แก่
ซึ่งแต่ละกลุ่มก็จะมีข้อดีและข้อเสีย และราคาแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมและปัญหาของคนไข้ที่ต้องการได้รับการแก้ไข
“สตูดิโอเดนทัลแนะนำว่าอุปกรณ์ที่ดีที่สุดไม่ใช่อุปกรณ์ที่แพงที่สุด แต่เป็นอุปกรณ์ที่เหมาะสมกับคุณที่สุด”
เป็นการจัดฟันที่ได้รับความนิยมมากที่สุด มีราคาไม่แพง อุปกรณ์จัดฟันทำจากวัสดุโลหะที่มีคุณภาพใช้ติดด้านนอกของผิวฟัน มียางสีสันต่างๆ ให้เลือกใส่ได้ตามใจชอบ และจะต้องมีการเปลี่ยนยางทุกเดือนเนื่องจากยางหมดอายุการใช้งาน เราสามารถพบเห็นการจัดฟันแบบนี้ได้ในกลุ่มคนไข้ทั่วไปที่ต้องการสีสันของยางและไม่มีปัญหาในการที่คนอื่นสามารถมองเห็นการจัดฟันของตนได้
ความพิเศษของดามอนคือ ไม่มียางสีที่ใช้รัดลวดให้ติดกับอุปกรณ์จัดฟันเหมือนเครื่องมือโลหะทั่วไป เครื่องมือถูกออกแบบพิเศษไม่ให้มีแรงเสียดทานระหว่างเครื่องมือจัดฟันกับลวดจัดฟัน ทำให้ทันตแพทย์สามารถควบคุมแรงในการจัดฟันได้อย่างเต็มที่ เหมาะกับการจัดฟันแบบไม่ถอนฟัน และต้องการเพิ่มความเร็วในการเคลื่อนฟัน หมดปัญหาเรื่องยางขาด ยางเสื่อมสภาพ ดามอนจึงอยู่ได้ด้วยตัวเองโดยไม่สูญเสียแรงในระบบ เมื่อไม่ต้องเปลี่ยนยางจึงช่วยลดเวลาในการปรับเครื่องมือแต่ละครั้ง และอาจไม่จำเป็นต้องมาปรับเครื่องมือทุกเดือน เหมาะสำหรับคนไข้ที่อยู่ไกล ไปเรียนหรือทำงานต่างจังหวัด เป็นต้น
แคลริตี้ อัลตร้า คือเครื่องมือจัดฟันแบบไม่ไม่ใช้ยางรัด (Self-ligating Braces) เป็นเครื่องมือนวัตกรรมใหม่คล้ายอุปกรณ์ดามอน แต่ถูกพัฒนาเพื่อความสวยงามโดยเฉพาะ มีสีและความใสใกล้เคียงกับสีฟัน จึงไม่ค่อยเป็นที่สังเกตมากนัก เครื่องมือชนิดนี้เหมาะกับผู้ที่ต้องการจัดฟัน แต่ไม่อยากให้ถูกสังเกตเห็นอย่างชัดเจน ว่ากำลังจัดฟันอยู่ อาจเพราะความจำเป็นในหน้าที่การงานบางอย่าง ที่อาจไม่เหมาะกับเครื่องมือโลหะ ซึ่งเห็นได้อย่างชัดเจนกว่า
อินวิสไลน์ คือเครื่องมือจัดฟันแบบใส (Clear Aligners) เครื่องมือชนิดนี้เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ต้องการให้คนอื่นสังเกตเห็นว่ากำลังจัดฟันอยู่ เครื่องมือถูกสร้างขึ้นมาสำหรับแต่ละบุคคลโดยเฉพาะและมีหลายชิ้นตั้งแต่ต้นจนจบการรักษา โดยเครื่องมือแต่ละชิ้นจะค่อยๆ เคลื่อนฟันไปสู่ตำแหน่งที่ทันตแพทย์กำหนดไว้ เครื่องมือจัดฟันแบบใสสามารถถอดเข้าออกได้ จึงสะดวกเวลารับประทานอาหารและแปรงฟัน
โดยปกติแล้ว การจัดฟันจะใช้ระยะเวลาอยู่ที่ 1-3 ปี ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของปัญหา การเจริญเติบโตของผู้ป่วย และสิ่งที่สำคัญ คือ ความร่วมมือของผู้ป่วย การดูแลรักษาความสะอาดฟัน การดูแลอุปกรณ์จัดฟันไม่ให้หลุดหรือเสียหาย และการใส่ยางดึงฟันตามที่ทันตแพทย์จัดฟันแนะนำ
ส่วนราคาในการจัดฟันนั้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงปัญหาที่ต้องการแก้ไข และระยะเวลาที่ใช้ในการรักษา หากมีการผ่าตัดขากรรไกร ก็จะมีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มมากขึ้น แต่สามารถแบ่งชำระเป็นงวดได้ โดยสามารถดูราคารวมคร่าวๆ ได้ที่หน้าอัตราค่ารักษา